تحصیل و حضانت فرزندان، کدامیک از والدین مسئول مدارک و رضایتنامه است؟
یکی از چالشهای مدارس این است که چه کسی حق دارد مدارک تحصیلی دانشآموز را دریافت کند یا رضایت برای اردوها و ثبتنام بدهد. این موضوع بهویژه زمانی پیچیده میشود که والدین از هم جدا شده باشند یا درباره حضانت اختلاف داشته باشند. قوانین مدنی و خانواده، تکلیف این موضوع را روشن کردهاند.
۱. دانشآموزان بالای ۱۸ سال
- دختران: خودشان میتوانند مدارکشان را دریافت کنند.
- مثال: «زهرا ۱۸ ساله است و برای ثبتنام در دانشگاه میتواند شخصاً مدرک دیپلمش را دریافت کند.»
- پسران: تا قبل از مشمول شدن خدمت سربازی، مدارک را میتوانند شخصاً تحویل بگیرند. بعد از آن، طبق قوانین وظیفه عمومی اقدام شود.
- مثال: «علی ۱۸ ساله است اما مشمول سربازی شده؛ تا قبل از اعزام، میتواند مدرک را دریافت کند، بعد از آن باید مقررات سربازی رعایت شود.»
۲. دانشآموزان به سن بلوغ رسیده
- سن بلوغ: دختران ۹ سال، پسران ۱۵ سال قمری.
- مدارک میتواند به خود دانشآموز همراه یکی از والدین داده شود.
- رضایتنامه اردو با امضای یکی از والدین کافی است؛ اگر نبود، امضای خود دانشآموز پذیرفته میشود.
- صدور حکم حضانت بعد از بلوغ منتفی است.
- مثال: «مینا ۱۰ ساله میخواهد در اردو شرکت کند؛ مدارک و رضایتنامه میتواند همراه مادر یا خودش تحویل داده شود.»
۳. دانشآموزان نابالغ (زیر سن بلوغ)
الف) والدین با هم زندگی میکنند
- مدارک میتواند به هر یک از والدین داده شود.
- مثال: «سارا ۸ ساله است؛ والدینش با هم زندگی میکنند، پس تحویل مدرک به مادر یا پدر بلامانع است.»
ب) والدین جدا شدهاند
- مدارک باید به کسی داده شود که حضانت قانونی دارد.
وضعیتهای خاص:
- زیر ۷ سال: حضانت با مادر است، پس امور تحصیلی و رضایتنامهها با مادر خواهد بود. امور مالی با پدر است.
- مثال: «رضا ۵ ساله است و والدینش جدا شدهاند؛ مادر حضانت دارد، پس ثبتنام و حضور در اردو بر عهده مادر است.»
- بالای ۷ سال تا سن بلوغ: حضانت در اصل با پدر است، اما دادگاه میتواند بر اساس مصلحت کودک تصمیم بگیرد.
- مثال: «محمد ۸ ساله است، حضانت طبق دادگاه با پدر است؛ بنابراین تحویل مدرک و امور تحصیلی به پدر سپرده میشود.»
۴. فوت پدر
- حضانت با مادر خواهد بود، مگر تصمیم دادگاه خلاف آن را بگیرد.
- مثال: «نگار ۶ ساله، پدرش فوت کرده است؛ ثبتنام و تحویل مدارک بر عهده مادر است.»
۵. دانشآموزان تحت سرپرستی
- سرپرست قانونی جایگزین والدین محسوب میشود و میتواند امور تحصیلی را پیگیری کند، مشروط به داشتن مدارک رسمی.
- مثال: «کامران تحت سرپرستی بهزیستی است؛ سرپرست قانونی او میتواند مدارک و رضایتنامهها را دریافت کند.»
۶. ممانعت از تحصیل
- اگر والدین یا سرپرست مانع تحصیل شوند، قانون حمایت از اطفال و نوجوانان اجازه مداخله قضایی و اعمال ضمانت اجرایی دارد.
- آموزش و پرورش موظف است موارد ترک تحصیل را به مراجع حمایتی گزارش دهد.
- مثال: «اگر یکی از والدین مانع ثبتنام فرزندش شود، دادگاه و آموزش و پرورش میتوانند ورود کرده و تحصیل کودک را تضمین کنند.»
نتیجهگیری
در تحصیل دانشآموزان، تحویل مدارک و رضایتنامهها بسته به سن و وضعیت حضانت متفاوت است. دانشآموزان بالای ۱۸ سال میتوانند خودشان مدارکشان را دریافت کنند و رضایت برای اردوها را بدهند. دانشآموزان به سن بلوغ رسیده میتوانند همراه یکی از والدین مدارک را دریافت کنند. برای نابالغین، تحویل مدارک و ثبتنام معمولاً بر اساس حضانت قانونی انجام میشود؛ حضانت با پدر یا مادر است و دادگاه میتواند مصلحت کودک را لحاظ کند. در صورت فوت پدر یا سرپرستی قانونی جایگزین، مادر یا سرپرست میتواند مدارک و رضایتنامهها را دریافت کند. اگر والدین یا سرپرست مانع تحصیل شوند، قانون حمایت از اطفال و نوجوانان امکان ورود قضایی و ضمانت اجرایی را فراهم کرده است. رعایت این مقررات، حقوق تحصیلی دانشآموزان را تضمین میکند و مشکلات قانونی والدین و مدارس را کاهش میدهد.
سئوالات متداول
۱. چه کسی حق دارد مدارک تحصیلی دانشآموزان را دریافت کند؟
- دانشآموزان بالای ۱۸ سال میتوانند خودشان مدارکشان را دریافت کنند (قانون مدنی و خانواده).
- دانشآموزان به سن بلوغ رسیده میتوانند همراه یکی از والدین مدارک را تحویل بگیرند.
- نابالغین و دانشآموزان زیر سن بلوغ، تحویل مدارک بر اساس حضانت قانونی انجام میشود و معمولاً ولی قهری (پدر) یا دارنده حضانت مسئول است.
۲. چه کسی میتواند رضایت برای اردو یا فعالیتهای مدرسه را بدهد؟
- یکی از والدین برای دانشآموزان به سن بلوغ رسیده یا نابالغ کافی است.
- در صورت نبود والد یا سرپرست، خود دانشآموز میتواند رضایت دهد.
- سرپرست قانونی برای دانشآموزان تحت سرپرستی میتواند این امور را انجام دهد (قانون حمایت از اطفال و نوجوانان).
۳. اگر والدین یا سرپرست مانع تحصیل شوند، چه کاری میتوان انجام داد؟
- قانون حمایت از اطفال و نوجوانان اجازه مداخله قضایی و اعمال ضمانت اجرایی را میدهد.
- مدارس و آموزش و پرورش موظفاند موارد ترک تحصیل یا ممانعت والدین را به مراجع حمایتی گزارش کنند.
دیدگاه خود را بنویسید